Eindconferentie Versnellingsagenda

De eindconferentie Versnellingsagenda 'Onderwijs en Sociaal Ondernemerschap' op 15 januari 2015 werd goed bezocht (100 deelnemers!). In totaal waren 16 onderwijsinstellingen, vele onderzoekers, sociaal ondernemers, maatschappelijke organisaties en studenten aanwezig op het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Op se.lab kun je lezen over deze eindconferentie.

se.lab eindverslag

 

Viering 2 jaar Ondernemend Onderwijs

2 jaar bestaat netwerkorganisatie 'sH Ondernemend Onderwijs. Om dit te vieren waren op 20 januari j.l. meer dan 130 betrokkenen uit het netwerk aanwezig op de gastschool Helicon vmbo Groen.

Gastsprekers uit bedrijfsleven, overheid en onderwijs spraken over het belang van 'ruimte voor ondernemendheid' in de 21e eeuwse samenleving. Gasten gingen hierover met elkaar in gesprek in het Wereldcafé, en de resultaten van 2 vruchtbare jaren Ondernemend Onderwijs werden gepresenteerd.

Filmpje Ondernemend Onderwijs 2.0

Lees meer

Ontvangst

De ontvangst in het onlangs prachtig gerenoveerde schoolgebouw van Helicon vmbo was hartverwarmend. In prachtig tenue gestoken leerlingen ontvingen de gasten en leidden ze naar de ‘Green Experienceruimte’ voor koffie met een Bossche Bol. Bij entree blikte een waarzegster met haar glazen bol in de toekomst. ‘Razende Reporters’ stelden de gasten indringende vragen, waarna hun antwoorden in de door leerlingen gemaakte Wensboom werden gehangen.

  

 

Na een rondleiding door de vernieuwde school werden de gasten in de aula welkom geheten door Anne Mieke Eggenkamp, dagvoorzitter, en Henk Cuppen, directeur van Helicon vmbo en gastheer.

 

 

Anne Mieke Eggenkamp gelooft in het creëren van nieuwe verbindingen tussen sectoren, disciplines, mensen en culturen. Het principe van kruisbestuiving levert net als in de natuur nieuwe dingen met andere kwaliteiten en eigenschappen op. Uitgangspunt hierbij is altijd de mens, zijn talent, motivatie en zelfreflectie.

Lees meer in de congresbundel blz. 10-11

 

 

Henk Cuppen is trots op zijn Helicon vmbo! Als gastheer van deze bijeenkomst op zijn prachtig gerenoveerde school, maar vooral op het eigentijds groen onderwijs en de veelzijdige opleidingen. Met duurzaamheid, ondernemerschap en innovatie hoog in het vaandel. Hier op het Helicon vmbo is ruimte voor ondernemendheid. Leerlingen maken in een contextrijke omgeving kennis met de verrassend brede groene sector en ontdekken waar hun talenten liggen.

Lees meer in congresbundel blz. 65

 

 

Katja Brooijmans, Programmamanager Ondernemend Onderwijs, namens de Gemeente 's-Hertogenbosch, vertelt: 

We vieren vandaag 2 jaar ‘sH Ondernemend Onderwijs. We vieren dat niet met oplossingen of het aanbieden van resultaten maar met een leervraag. Hoe creëer je ruimte voor ondernemendheid? We zijn er ook - nà 2 jaar intensief daarover nadenken en met heel veel mensen aan werken dus nog steeds niet uit. Ik vind dat niet erg, ik denk dat de route er naartoe interessanter is dan de oplossing.

'een route waarbij er ruimte wordt gecreëerd voor ondernemend gedrag is een leerervaring op zich.'  

lees hier Katja's hele speech

 

Heleen Herbert, commercieel directeur Heijmans, sprak bevlogen over anders denken:

‘Als je verrassende doorbraken wilt bereiken, zul je het potentieel van andersdenkende mensen moeten combineren. Uit de verschillen ontstaat vernieuwing.’

Vernieuwing en ondernemerschap lopen als een rode draad door de ontwikkeling van Heijmans. Samenwerken met niet voor de hand liggende partijen, maar wel met een gezamenlijk doel. Daarnaast ook ruimte voor jong talent en hun ondernemendheid. 

Lees meer op pagina 7 en 87 van de Congresbundel.

 

Jeroen Naaijkens, Voorzitter College van Bestuur HAS Hogeschool 1999-2010, verbindt 'plezier in het werk' met ruimte voor ondernemendheid. 

Ondernemen in het onderwijs, hoe belangrijk is dat? Is dat alleen iets voor de 21e eeuw? Het was natuurlijk altijd al een competentie waarvan mens en samenleving veel plezier konden hebben. We zijn ons de laatste tijd meer van bewust dat die competentie ook heel goed een plaats kan krijgen in het onderwijs. En, als het aan Jeroen ligt, ook moet krijgen in het onderwijs. Maar dan niet alleen als vak, project of los onderdeel van het curriculum.

Hoe dan wel? 

  

 

Anne Mieke Eggenkamp ging vervolgens in gesprek met wethouder Eric Logister, Heleen Herbert commercieel directeur van Heijmans, Jaco Wijsman voormalig Onderwijsinspecteur en Jeroen Naaijkens voormalig Voorzitter College van Bestuur HAS Hogeschool, over de meerwaarde van Triple Helix samenwerkingen voor onderwijs en arbeidsmarkt. Vraag: Hoe creëer je ruimte voor ondernemendheid? Ook aanwezigen konden deelnemen aan dit gesprek.

 

Wereldcafé

 

Samen onderzoeken we de kansen voor ’sH Ondernemend Onderwijs in 2016. Hoe kunnen we de Bossche initiatieven vergroten, verbreden, delen en vermenigvuldigen? Hoe creëren we hierbij kansen voor ondernemendheid, vanuit het perspectief van Overheid, Ondernemers/Organisaties en Onderwijs? En wat is er nodig voor een duurzame inbedding in onze samenleving? 

Klik hier voor de resultaten van de 10 gesprekstafels. 

 

Margo van den Oord, Programmaleider van Ondernemend Onderwijs, is heel trots op wat er in 2 jaar is bereikt. 

 

Jan Raemaekers,  Onderwijsadviseur en begeleider onderwijsinnovaties, lid Programmateam OO, vertelt over 21th century skills en het monitoren van de ondernemende projecten van Ondernemend Onderwijs.

Lees meer

 

 

Fenna Nijssen studeert aan Fontys Hogeschool, Kind en Educatie, en loopt stage bij Ondernemend Onderwijs. Voor haar afstudeerproject doet zij onderzoek naar Ondernemende Leeromgevingen (OLO’s) in ’s-Hertogenbosch.

Wat is eigenlijk een Ondernemende Leeromgeving? En waar bevinden die zich in Den Bosch? Fenna’s opdracht is te definiëren wat een OLO is, deze in kaart te brengen en te achterhalen wat er nodig is om ze een functionele en duurzame bijdrage te laten leveren aan het bevorderen van ondernemendheid binnen de regio ’s-Hertogenbosch.

Lees hier alles over Fenna’s onderzoek

 

Kimberly van Doorenmalen, Thelma van den Bosch en Janne Coppens, studenten Pabo 's-Hertogenbosch, vormen het communicatieteam dat samenwerking tussen Pabo, externe instanties en Ondernemend Onderwijs inhoud geeft. Vanuit de Pabo werd aan studenten de opdracht gegeven om innovatief onderwijs te ontwerpen en uit te voeren, dit in samenwerking met externe instanties. Deze middag vertelden zij over hun ervaringen.

Ondernemend Onderwijs meets Pabo 's-Hertogenbosch

 

 

 

 

Leerlingen van de opleiding Voeding en Welzijn serveerden deze middag heerlijke eigengemaakte gezonde hapjes.

 

 

 

Viering 1 jaar Ondernemend Onderwijs

Ondernemend Onderwijs vierde haar eerste verjaardag op 21 januari 2015. Met dank aan de geweldige gastheer Helicon MBO Groen en uitstekende catering van de Bossche Vakschool was het een geslaagde middag!

Lees meer

Verjaardagsfeest Ondernemend Onderwijs

2015-01-21 15.11.59.jpg2015-01-21 15.24.00.jpg

In het bijzijn van ruim 100 bezoekers opende Stan Vloet, directeur van Helicon MBO Den Bosch, het eerste verjaardagsfeest van Ondernemend Onderwijs. Stan mocht als eerste, voor zijn uitstekende gastheerschap, een kunstwerk uit handen van een leerling van 't Schrijverke in ontvangst nemen. Dit prachtige kunstwerk is gemaakt in het project Kunstuitleen van basisschool 't Schrijverke, een van de spraakmakende projecten van Ondernemend Onderwijs.

YouTube: Toespraak Stan Vloet

 

2015-01-21 15.12.59.jpg 

Katja Brooijmans, programmamanager van Ondernemend Onderwijs namens de gemeente Den Bosch, benadrukte in haar toespraak dat de inhoud van het programma goed is, maar dat nu na 1 jaar het programma zich moet gaan positioneren. Vertellen, laten zien en horen, beschrijven en aandacht vragen op allerlei niveaus van de ontwikkeling binnen Ondernemend Onderwijs. Lees hier haar toespraak.

 Youtube: Toespraak Katja Brooijmans

 2015-01-21 15.19.29.jpg

Alma van Bommel, directeur van het Pierson College, sprak de bezoekers namens DOVO (directeuren-overleg voortgezet onderwijs 's-Hertogenbosch) toe. Volgens haar is Ondernemend Onderwijs goed op weg, zeker 'als leerlingen er iets van merken'. Ze gebruikte een metafoor zoals een kind in zijn eerste levensjaar, onder begeleiding en hulp van anderen, leert lopen. Ook liet ze een filmpje zien van een ijsbeer die voor het eerst op vier pootjes leert lopen. De potentie zit erin, en met hulp van anderen, kan dit dier zich ontwikkelen, zo ook het programma Ondernemend Onderwijs. Alma hoopt dat Ondernemend Onderwijs bij haar tweede verjaardag nog meer praktijkvoorbeelden en projecten kan laten zien.

 

 image-4725624.JPG

Margo van de Oord (links op foto), programmaleider van Ondernemend Onderwijs, sprak over haar inspiratie die ze opdeed bij Brabant Brein. Hierin werd grote nadruk gelegd op de kracht van de samenleving en de kunst van het samenleven. Dat lag voor haar aan de basis om Ondernemend Onderwijs op te zetten en in te vullen. Het programma loopt nu en de projecten kunnen verder uitgediept en verspreid worden. En natuurlijk verder gaan met nieuwe initiatieven, die naar boven halen en verspreiden. In haar presentatie kun je onder meer via diagrammen zien hoe kinderen over verschillende resultaten van Ondernemend Onderwijs denken.

YouTube: Toespraak Margo van den Oord (volledig)

 

Aan het einde van de middag, na de carrousel, presenteerden Anna Uitde Haag, directeur Koningstheater academie (initiatiefnemer) en Evert-Jan Ulrich, lector innovatie van de HAS, zich als vertegenwoordigers van een nieuw initiatief, Business Incubator voor Bossche studenten. Dit initiatief sluit met hun ideeën goed aan bij het ondernemend onderwijs. Meer weten over dit initiatief: BIvBS

 

2015-01-21 14.34.38.jpg2015-01-21 18.14.59.jpg

Leerlingen van Tasty Catering van de Bossche Vakschool verzorgden tijdens het feest de innerlijke mens met zelfgemaakte roomsoezen, heerlijke vishapjes, spinaziesoepje en drankjes (champagne met vuurwerk!). Ook Tasty Catering is een onderdeel van een van de projecten: De gezonde ondernemende kantine.

 

2015-01-21 14.34.15.jpg

Leerlingen van de filmploeg van Van Maerlant gaan zorgen dat er van dit verjaardagsfeest van Ondernemend Onderwijs een mooie herinnering wordt gemaakt. De film zal binnenkort op deze site verschijnen.

 

Projecten Carrousel

In de prachtige leerruimtes van Helicon konden de bezoekers een rondje maken langs de projecten. Alle projecten waren herkenbaar aan de banners met daarop foto's, logo's en bijpassende teksten. Leerlingen en docenten presenteerden, lieten producten zien en vertelden aan de bezoekers wat zij binnen de ondernemende projecten zoal doen. Een greep uit de presentaties:

 

 2015-01-21 15.48.59.jpg

De Moesfabriek. Van appelboom naar potje appelmoes. Leerlingen leren alles over het product en productieproces. Ze maken zelf appelmoes en verwerken deze in potjes met zelfgemaakte etiketten.

 

 

 2015-01-21 14.55.44.jpg

Citytrainers. Om deel te nemen aan de lessen van Citytrainer moeten leerlingen eerst solliciteren. In de Citytrainer-lessen leren de leerlingen, in dit geval van Van Maerlant, hoe ze een (sport)spel moeten organiseren, een activiteit plannen, voor de groep moeten staan, hoe te presenteren en leidinggeven. Het toepassen van de 3 c's (corrigeren, controleren en complimenteren) en de 5 w's (wie, wat, waar, wanneer en wat daarna).

 

 2015-01-21 15.47.11.jpg2015-01-21 16.48.15.jpg

Leerlingen van Helicon vmbo Den Bosch laten zien hoe zij met het project 'Hoe helpt jouw school de bij' aan de slag gaan en het ook gaan uitdragen. Ook Tomas Freitag, van Imkerij Stad en Streek, was aanwezig met een ruime uitstalling van honingproducten en imkerbenodigdheden.

 

 image-4725627.JPG

Bij het onderdeel Minionderneming van Van Maerlant wordt door leerlingen een product of dienst verkocht. Aspecten als bedrijfsplan, financieel plan, aandeelhoudersvergadering, inkoop en verkoop via verschillende kanalen komen hierbij aan bod. Levensecht leren door het opzetten van een minionderneming waarbij er winst, maar ook verlies kan worden gedraaid....

 

 2015-01-21 16.39.03.jpgimage-4725623.JPG

Bij de Kunstuitleen van leerlingen van bs 't Schrijverke staan/hangen schilderijen die gemaakt zijn onder begeleiding van een kunstschilder. In de Kunstuitleen van de school kan iedereen kunst lenen door het afsluiten van een jaarabonnement.

 

 

 

Internationaal project HELP

Starting local
The municipality of ’s-Hertogenbosch has taken the initiative to bring primary schools, secondary education, VET schools and junior achievement together in a local working group to discuss the possibilities for an ongoing pathway for entrepreneurial learning.
All partners acknowledge that entrepreneurial learning in general is an asset for the learner, the schools, the labour market and society in general. The necessity for this pathway is the starting point for gathering and exchanging knowledge on the subject with each other and on a broader level.

Lees meer

Exchanging knowledge internationally
In the HELP partnership the goal was to exchange knowledge and practices on entrepreneurial spirit in (continuing) education of the compulsory school system on an international level. The partners aimed to discuss: how to develop entrepreneurial culture/spirit in schools by school management and teachers; to discuss and examine entrepreneurial behaviour by learners; and which key competences and skills are needed for developing an entrepreneurial culture/spirit? We exchanged knowledge and shared best practices in the meetings.

At the end of the partnership, all organisations will know what key competences and skills are essential and should be developed. They know and have seen which structure is most effective and needed in schools. The school adapts a policy in which an ongoing learning pathway on entrepreneurial skills is part. The knowledge is translated to our local level.

Partnership
The HELP partnership was a refreshing and light way to collect and share information on entrepreneurial learning which is more than just paper or theory. In a partnership you can talk about, see, touch, smell and feel what the subject is about in real life.

Programme
In this HELP partnership we’ve exchanged knowledge with five countries (Netherlands, Sweden, Spain, Austria, Bulgaria). We have planned five meetings, one in every country. We visited schools with entrepreneurial learning integrated in the curriculum. Every meeting also adressed a different topic in workshops and discussions:
First meeting: Ideas of creating entrepreneurial learning environments.
Second meeting: Ideas on what methodology can be used for entrepreneurial training.
Third meeting: Ideas on cooperation between schools in an ongoing learning pathway.
Fourth meeting: ideas on how to work in relation with the world of work.
Fifth and final meeting: conclusions.
Every topic was addressed on three levels:
1.    Schoolmanagement;
2.    educational staff;
3.    learners.

The municipality of ’s-Hertogenbosch coördinated the project but the programmes during the workingvisits were the responsibility of the hosting country. A working visits lasted four days. Arrival day, two working days and departure day.

Meetings
There have been 5 meetings. The first meeting was held in ’s-Hertogenbosch (November 2012), the second meeting in Sofia (Bulgaria – April 2013). The third visit in this partnership took place in June 2013 in Söderhamn (Sweden). The fourth meeting was in Graz (Austria – October 2013) and the final meeting was in Malaga (Spain/March 2014). Every meeting had it’s own central question and together we put into words what answers and conclusion of that particular meeting were most important.